Ziekten gevolg van trauma?

Traumatische gebeurtenissen hebben niet alleen effecten op ons psychische systeem, maar ook op ons fysieke systeem in de vorm van lichamelijke symptomen. Tegelijkertijd kan een ziekte een overlevingsstrategie zijn. Ziekte faciliteert de onderdrukking van de traumagevoelens en -ervaringen. Hierdoor verzwakt je afweer tegen ziektes. Het lichaam bewaart de herinnering aan het trauma en dat zorgt voor verhoogde spierspanningen en een permanente staat van verhoogde waakzaamheid. In het lichaam wordt het trauma als het ware zichtbaar en voelbaar. Het onderdrukken van het traumadeel door de overlevingsdelen zorgt voor chronische stress.

Als gevolg van traumatische gebeurtenissen zijn onze normale vecht- of vluchtresponsen niet meer effectief. We schakelen over op bevriezen met immobiliteit, afgeslotenheid en dissociatie. Dit vindt plaats in een primitiever deel van de hersenen dat in een overlevingsmodus staat. Het evolutionair gezien primitiever deel van de hersenen bestaat uit het reptielenbrein en etherische zenuwstelsel. Algemene lichaamsfuncties gericht op overleven worden hierdoor overgenomen, maar hoger ontwikkelde delen van de hersenen verantwoordelijk voor sociale interactie, hechting en verstandig redeneren worden uitgeschakeld. Het vormt tevens de verklaring voor het feit dat de realiteit niet meer goed wordt waargenomen en beleefd door getraumatiseerde mensen. Dit veroorzaakt blokkades in het zenuwstelsel, verstoort de hormoonhuishouding en verandert het stofwisselingssysteem.

Het lichaam raakt uit balans en wordt als het ware een verzamelplaats voor onverwerkte gebeurtenissen. Lichamelijke klachten openbaren zich vaak pas na langere tijd, als een drempelwaarde wordt overschreden. Het probleem is immers dat de splitsing en de hyperactivatie chronisch is en, anders dan bij een normale stressreactie, niet terugkeert naar het normale niveau. Dat dit chronisch is komt omdat er een ontkoppeling is van normale emoties en bewustzijn bij dit trauma, er kan daardoor geen normale verwerking meer zijn.

Mensen die getraumatiseerd zijn door onveilige hechting (symbiose- of symbiosesysteemtrauma) worden op psychisch niveau gedomineerd door het systeem van immobilisatie. Het mechanisme hierachter is dat deze veranderingen in het lichaam aanwezig blijven door chronische hyperactivatie van de nervus vagus. De nervus vagus is onderdeel van het parasympatische zenuwstelsel, het parasympatisch zenuwstelsel heeft als functie om het lichaam weer te kalmeren na een stressvolle gebeurtenis. Informatie van de inwendige organen wordt via de nervus vagus naar de hersenen doorgegeven.

Frequente klachten van hyperactivatie van het parasympatisch zenuwstelsel zijn maag- en darmproblemen, migraines, astma, chronische pijn, vermoeidheid en teruggetrokkenheid. Door traumatische ervaringen gaat het lichaam in de toestand van bevriezing en blijft daarin steken. De getraumatiseerde mens raakt chronisch uit balans.

Als men is getraumatiseerd door een eenmalige, nare gebeurtenis, dan kan het sympathisch vecht- en vluchtsysteem overmatig worden geactiveerd. Symptomen zijn dan bijvoorbeeld flashbacks en hartkloppingen.